Το Κέντρο Αποθεραπείας & Αποκατάστασης ΘΗΣΕΑΣ γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς και στο πλαίσιο της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης θα πραγματοποιήσει δωρεάν καρδιογράφημα, τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου, από τις 15:00-17:00. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνούν στο 214 1006015
Η Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς εορτάζεται κάθε χρόνο στις 29 Σεπτεμβρίου. Είναι μια εκστρατεία που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Καρδιολογικής Ομοσπονδίας και με την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Στόχος της είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά για τις καρδιαγγειακές παθήσεις.
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς διαβάστε ένα ενδιαφέρον άρθρο για την κολπική μαρμαρυγή και την αντιμετώπισή της.
ΚΟΛΠΙΚΗ ΜΑΡΜΑΡΥΓΗ – ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η Κολπική Μαρμαρυγή (ΚΜ) είναι η πιο συχνή καρδιακή αρρυθμία παγκοσμίως. Εμφανίζεται ως άρρυθμη και συχνά “γρήγορη” καρδιακή συχνότητα, ενώ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κυρίως εγκεφαλικού επεισοδίου αλλά και καρδιακής ανεπάρκειας.
Η διάγνωση γίνεται με το ηλεκτροκαρδιογράφημα καθώς και με άλλες μεθόδους καταγραφής της ηλεκτρικής δραστηριότητα της καρδιάς : Holter ρυθμού, εμφυτευμένους καταγραφείς ρυθμού – ILR, εμφυτευμένες θεραπευτικές συσκευές (καρδιακούς βηματοδότες, απινιδωτές).
Τα συμπτώματα της νόσου διαφέρουν από ασθενή σε ασθενή και μπορεί να είναι από τελείως ασυμπτωματική (σε ηλικιωμένους συνήθως) ως αίσθημα παλμών (συχνότερα), δύσπνοια, αδυναμία, ζάλη.
Ο καρδιακός παλμός ξεκινά από το φλεβόκομβο, ο οποίος βρίσκεται στο δεξιό κόλπο της καρδιάς, από εκεί η ηλεκτρική δραστηριότητα μεταδίδεται στο δεξιό και αριστερό κόλπο και προκαλεί τη συστολή τους. Η ηλεκτρική αυτή δραστηριότητα μεταδίδεται μέσω του κολποκοιλιακού κόμβου στις κοιλίες, προκαλώντας ακολούθως και τη δική τους συστολή. Η φυσιολογική αυτή αλληλουχία έχει σαν αποτέλεσμα την πλήρωση της καρδιάς με αίμα, τη συστολή της και τελικά, την κυκλοφορία του αίματος στον οργανισμό.
Στην κολπική μαρμαρυγή η φυσιολογική αυτή λειτουργία απορρυθμίζεται. Πολλά ερεθίσματα διοχετεύονται στους κόλπους με ακανόνιστο τρόπο έτσι ώστε να μη μπορούν να συσταλούν κανονικά. Η καρδιακή συχνότητα στους κόλπους είναι 300-600 παλμούς το λεπτό. Προστατευτικό ρόλο παίζει ο κολποκοιλιακός κόμβος ο οποίος περιορίζει τον αριθμό των ερεθισμάτων που οδεύουν προς τις κοιλίες. Ως αποτέλεσμα έχουμε μια ακανόνιστη καρδιακή συχνότητα ( συνήθως 50-150 παλμούς/λεπτό).
Λόγω της απορρύθμισης της φυσιολογικής συστολής, το αίμα δεν προωθείται όπως θα όφειλε στις κοιλίες, με συνέπεια τη λίμνασή του στους κόλπους. Αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο δημιουργίας θρόμβων, οι οποίοι μπορεί να αποσπαστούν και να μεταφερθούν με την κυκλοφορία του αίματος φράζοντας κάποια αρτηρία συνήθως στον εγκέφαλο, προκαλώντας αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ).
Η απώλεια της κολπικής συστολής και η μειωμένη πλήρωση με αίμα των κοιλιών έχει σαν αποτέλεσμα την ελάττωση της καρδιακής παροχής κατά 15-30%. Οι κόλποι διατείνονται με συνέπεια τη μεγαλύτερη λίμναση αίματος. Τα παραπάνω γίνονται πιο έντονα όταν προϋπάρχει παθολογικό καρδιακό υπόστρωμα ή ταχυαρρυθμία.
Η Κολπική Μαρμαρυγή δεν είναι τόσο “αθώα” όσο πιστεύαμε μέχρι και 2-3 δεκαετίες πριν. Πλέον ξέρουμε ότι αυξάνει ως 7 φορές τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ενώ διπλασιάζει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο και τον κίνδυνο θανάτου ανεξαρτήτως λόγου.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η θεραπεία περιλαμβάνει σε πρώτη φάση την αντιμετώπιση των καταστάσεων που μπορεί να πυροδοτούν την αρρυθμία (αρτηριακή υπέρταση, βαλβιδοπάθειες, ισχαιμική καρδιακή νόσο καθώς και θυρεοειδοπάθειες, πνευμονοπάθειες, κατανάλωση αλκοόλ. παχυσαρκία, σακχαρώδη διαβήτη κ.α.). Ταυτόχρονα οι στόχοι του καρδιολόγου μέσω των οποίων επιτυγχάνεται και μείωση της θνητότητας και νοσηρότητας είναι
α) η πρόληψη σχηματισμού θρόμβου και εμφάνισης ΑΕΕ και
β) ο έλεγχος των συμπτωμάτων που προέρχονται απο την ίδια την αρρυθμία και συνήθως αφορούν ταχυαρρυθμία ή συμπτωματική βραδυαρρυθμία- παύσεις.
Σημαντική συμβολή στην επίτευξη των παραπάνω στόχων είναι η φαρμακευτική αγωγή. Η αντιπηκτική αγωγή είναι απαραίτητη για την πρόληψη των θρομβοεμβολικών επεισοδίων. Η αναγκαιότητά της εξατομικεύεται και καθορίζεται από συνυπάρχοντες παράγοντες κινδύνου . Επίσης σημαντικό ρόλο έχουν φάρμακα για τον έλεγχο της καρδιακής συχνότητας και τα αντιαρρυθμικά για τη διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού.
ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Η επεμβατική αντιμετώπιση εξατομικεύεται και εξαρτάται από τη χρονιότητα της πάθησης και κυρίως από την συμπτωματολογία και την ποιότητα ζωής του ασθενή.
Πότε χρειάζεται;
Στη μόνιμη ΚΜ, όταν δεν είναι δυνατός ο έλεγχος της καρδιακής συχνότητας, τότε μπορούμε να την αποκαταστήσουμε κάνοντας κατάλυση (ablation) του κολποκοιλιακού κόμβου και τοποθετώντας μόνιμο βηματοδότη.
Στην παροξυσμική (διάρκεια λεπτά ή μέρες) και επιμένουσα ΚΜ (μεγαλύτερης διάρκειας, ο φυσιολογικός ρυθμός δεν επανέρχεται από μόνος του) όταν τα φάρμακα δεν μπορούν να διατηρήσουν τον φλεβοκομβικό ρυθμό,. τότε στις μέρες μας είναι δυνατή η επίτευξη του, με την κατάλυση της ΚΜ.
Τι είναι η κατάλυση (ablation) της ΚΜ;
Η γνώση ότι οι πνευμονικές φλέβες, που εκβάλλουν στο αριστερό κόλπο, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ΚΜ, καθώς εκεί βρίσκονται οι αρρυθμιογόνες εστίες που την προκαλούν, οδήγησε σε μεθόδους απομόνωσης των φλεβών (διακοπή της ηλεκτρικής σύνδεσης των φλεβών με τον αριστερό κόλπο) με αποτέλεσμα τη διατήρηση του φυσιολογικού ρυθμού. Για την κατάλυση χρησιμοποιείται ρεύμα ραδιοσυχνότητας, ενώ νεότερη τεχνική είναι αυτή της κρυοκατάλυσης (cryoballoon ablation).
Η κρυοκατάλυση είναι μια επεμβατική τεχνική κατά την οποία χρησιμοποιούμε έναν λεπτό εύκαμπτο καθετήρα, γνωστό ως καθετήρα-μπαλόνι, για να εντοπίσουμε και να παγώσουμε την περιοχή γύρω από το στόμιο των πνευμονικών φλεβών ώστε να διακόψουμε τη δυνατότητα αγωγής των παθολογικών ηλεκτρικών ερεθισμάτων στην υπόλοιπη καρδιά.
Πως γίνεται;
Η επέμβαση γίνεται στο Ηλεκτροφυσιολογικό Εργαστήριο από εξειδικευμένους καρδιολόγους (ηλεκτροφυσιολόγους). Πρόκειται για ένα σύγχρονο εργαστήριο που διαθέτει εκτός από τη δυνατότητα κρυοκατάλυσης και σύστημα ηλεκτροανατομικής χαρτογράφησης σύνθετων αρρυθμιών καθώς και ειδικά εκπαιδευμένο προσωπικό (νοσηλευτές, τεχνολόγους ).
Ο καθετήρας εισάγεται συνήθως από το δεξιά μηριαία φλέβα (άνω τμήμα του μηρού), οδηγείται ακτινοσκοπικά στην καρδιά και διαμέσου του μεσοκολπικού διαφράγματος στον αριστερό κόλπο όπου καθοδηγείται διαδοχικά και στις τέσσερις πνευμονικές φλέβες. Σε καθεμία ξεχωριστά εκπτύσσεται ένα μπαλόνι (Cryo-ballon ablation), το οποίο στη συνέχεια ψύχεται στους -50 oC. Με αυτό τον τρόπο προκαλείται η “βλάβη” που χρειάζεται στο κολπικό μυοκάρδιο γύρω από τις πνευμονικές φλέβες ώστε να επιτευχθεί η ηλεκτρική απομόνωσή τους. Η μέθοδος αυτή, έχει μειώσει πολύ τον χρόνο της επέμβασης καθώς και την ενόχληση του ασθενή (πόνος) κατά τη διάρκειά της, με αποτέλεσμα να χρειάζεται ελαφρύτερη καταστολή, χωρίς παράλληλα να μειώνονται τα ποσοστά επιτυχίας. Την επόμενη μέρα, ο ασθενής βρίσκεται στο σπίτι του και την μεθεπόμενη επιστρέφει στην καθημερινή του δραστηριότητα.
Επιπλοκές της κατάλυσης
Στην επέμβαση (όπως και σε κάθε επέμβαση) μπορούν να συμβούν επιπλοκές σε μικρό ποσοστό (<2-3%). Κάποιες από αυτές είναι η διάτρηση της καρδιάς, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, αιμορραγία από το σημείο εισόδου του καθετήρα, κολποοισοφαγικό συρίγγιο ή παράλυση του φρενικού νεύρου (υπεύθυνου για την νεύρωση του διαφράγματος).
Στην πλειονότητα των περιπτώσεων οι επιπλοκές αντιμετωπίζονται μετά από σύντομη παράταση της νοσηλείας. Ο κίνδυνος θανάτου υπολογίζεται 1 σε 1000 επεμβάσεις. Σημειώνεται ότι ο κίνδυνος επιπλοκών θα πρέπει να συνεκτιμάται με τους κινδύνους της ίδιας της αρρυθμίας και της χρήσης των αντιαρρυθμικών φαρμάκων, που εκτός των υπόλοιπων παρενεργειών μπορεί να προκαλέσουν και επικίνδυνες για τη ζωή κοιλιακές αρρυθμίες (προαρρυθμική δράση).
Ποσοστά επιτυχίας
Η γνώση και η τεχνολογική εξέλιξη έχει οδηγήσει σε αξιοσημείωτα ποσοστά επιτυχίας που κυμαίνονται από 70-85% για την παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή από την πρώτη επέμβαση. Η διατήρηση του φλεβοκομβικού ρυθμού εξαρτάται από διάφορους παράγοντες όπως η διάρκεια της αρρυθμίας, το μέγεθος των κόλπων, συνυπάρχουσες νόσοι κ.α.
Συμπέρασμα
Η κλινική εικόνα και το ιστορικό του ασθενή είναι αυτή που θα κατευθύνει την επιλογή του κατάλληλου ή κατάλληλων τρόπου αντιμετώπισης αυτής της τόσο συχνής αρρυθμίας.
Η κατάλυση της ΚΜ (με τη χρήση Cryo-ballon) είναι μια ασφαλής και “γρήγορη” επέμβαση (90-120 λεπτά) που μπορεί να βελτιώσει σε σημαντικό βαθμό την ποιότητα ζωής των ανθρώπων που υποφέρουν από αυτή.
Απόστολος Ε. Κοτίδης MD
Επεμβατικός Καρδιολόγος, Συνεργάτης του “ΘΗΣΕΑ”
Πρόσφατα σχόλια