Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα για την ψυχική υγεία, θα θέλαμε να σας ευαισθητοποιήσουμε και να σας ενημερώσουμε σχετικά με τα ζητήματα που αφορούν τον πολυδιάστατο και άκρως ζωτικής σημασίας χώρο της ψυχικής υγείας.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας περιγράφει την ψυχική υγεία ως μια κατάσταση ευεξίας, στην οποία κάθε άτομο έχει επίγνωση των ικανοτήτων του, είναι σε θέση να αντιμετωπίσει καθημερινές στρεσσογόνες συνθήκες, μπορεί να εργαστεί αποδοτικά και να προσφέρει στην κοινότητά του.

Η ψυχική υγεία δεν συνιστά μόνο την απουσία κάποιας ψυχικής διαταραχής, αλλά αφορά μια δυναμική διεργασία που επιτρέπει στα άτομα να ζουν με πληρότητα, να επιτυγχάνουν επαρκώς τους στόχους τους και να ανταπεξέρχονται με λειτουργικές στρατηγικές στις καθημερινές δυσκολίες, πιέσεις και αντιξοότητες της ζωής.

Δομικά συστατικά της ψυχικής υγείας αποτελούν η θετική εικόνα για τον εαυτό, το αίσθημα αυτοεκτίμησης και αυτοεπάρκειας, η θετική στάση και αισιοδοξία απέναντι στις προσκλήσεις της ζωής και η ύπαρξη υποστηρικτικών δικτύων.  Η καλλιέργεια, η υποστήριξη και η ενδυνάμωση των παραπάνω συμβάλλουν καθοριστικά στην προαγωγή της ψυχικής υγείας.

Προς αυτήν την κατεύθυνση κάποιες διαδικασίες και στρατηγικές θετικής ενίσχυσης της ψυχικής υγείας  που θα μπορούσε κανείς  να εφαρμόσει θα ήταν:

• να εκφράζει και να συζητά ανοιχτά για τις σκέψεις και τα συναισθήματά του
• να ζητάει βοήθεια από άλλους
• να δίνει βοήθεια σε άλλους
• να αναπτύσσει νέες δεξιότητες
• να θέτει ρεαλιστικούς και πραγματοποιήσιμους στόχους
• να εστιάζει στη θετική διάσταση των πραγμάτων
• να υιοθετεί την ταυτότητα του επιβιώσαντα και όχι του θύματος
• να περνά χρόνο με αγαπημένα πρόσωπα
• να χαλαρώνει και να απολαμβάνει τον ελεύθερο χρόνο του

Ωστόσο, ο καθένας μας κατά τη διάρκεια της ζωής του σε περιόδους είτε εκτεταμένης πίεσης είτε βίωσης τραυματικών γεγονότων, μπορεί να έρθει αντιμέτωπος με καταστάσεις κλονισμού της ψυχικής υγείας. Σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί ζωτικής σημασίας η δυνατότητα έγκαιρης αναγνώρισης είτε από το ίδιο το άτομο είτε από το περιβάλλον του εκείνων των πρώιμων στοιχείων που αποκαλύπτουν την ύπαρξη κάποιου προβλήματος ψυχικής υγείας. Ακολουθούν ορισμένα προειδοποιητικά συμπτώματα:

• Κοινωνική απόσυρση
• Έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες
• Χαμηλή ή καθόλου ενέργεια
• Επίμονοι σωματικοί πόνοι χωρίς ιατρικά ευρήματα
• Αίσθημα απελπισίας και αβοηθησίας
• Αρνητικές σκέψεις για τον εαυτό
• Αυτοτραυματισμοί, ευχές ή σχέδια θανάτου
• Κάπνισμα ή και κατανάλωση αλκοόλ περισσότερο από το συνηθισμένο
• Αίσθημα υπερβολικής ευφορίας
• Συχνές διαφωνίες και συγκρούσεις με την οικογένεια και τους φίλους
• Έντονες εναλλαγές της διάθεσης
• Επίμονες σκέψεις και ιδέες
• Αδυναμία εκτέλεσης καθημερινών υποχρεώσεων και εργασιών
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση και εύκολη διάσπαση της προσοχής
• Αλλαγές στο σωματικό βάρος
• Δυσκολίες στον ύπνο

Εάν έχετε παρατηρήσει κάποιο από αυτά τα συμπτώματα σε εσάς ή σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, μιλήστε με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Θα αξιολογήσει την πνευματική και ψυχική σας κατάσταση και θα σας κατευθύνει κατάλληλα.

Κωνσταντίνος Κορμάς,
Ψυχολόγος – Κλινικός Νευροψυχολόγος,  PhDc, MSc